Er zijn verschillende mogelijkheden om antwoord te geven op de vraag of kernenergie duurzaam is. Er vindt geen CO2 uitstoot plaats tijdens het opwekken van deze stroom: dus het is duurzaam. Toch…? De waarheid ligt wat genuanceerder en in dit artikel zullen we met een neutrale visie uitleggen waarom dit controversiele onderwerp uiteindelijk meer subjectief dan objectief is.
Wat is Kernenergie en Hoe werkt het?
Kernenergie is energie die vrijkomt bij het splijten van uraniumatomen in een kern reactor. In een kerncentrale wordt de energie die hierbij vrijkomt omgezet in elektriciteit. Kerncentrales zijn faciliteiten die deze nucleaire reacties beheren om elektriciteit op te wekken voor menselijk gebruik. In Nederland staat onder andere de kerncentrale in Borssele die elektriciteit opwekt door middel van dit proces. Wanneer je geïnteresseerd bent om je meer in te lezen over kernenergie, lees dan dit artikel!
De Mening over Kernenergie in Nederland is verdeeld
Er zijn meerdere partijen in Nederland met een uitgesproken mening over de duurzaamheid van kernenergie. Het kabinet doet bijvoorbeeld onderzoek naar het bouwen van 4 tot 6 nieuwe kerncentrales vanwege de voordelen omtrent de lage CO2 uitstoot. Enkele tegenstanders zijn Milieudefensie, WiseNL en Natuur & Milieu. Arjen Lubach heeft in 2018 een item over kernenergie gemaakt en pleitte juist voor meer kernenergie.
Volgens een onderzoek van het CBS groeide het percentage voorstanders in Nederland in 2023 ten opzichte van 2020. In 2023 wilde ongeveer 50% van de Nederlanders meer of evenveel kernenergie, ten opzichte van 37% in 2020. Het percentage minder / helemaal niet lag in 2023 op 27% en in 2020 op 43%. Deze cijfers laten duidelijk zien dat het een controversieel onderwerp is, maar dat het draagvlak in Nederland wel stijgt.
Deze 7 Aspecten Bepalen de Duurzaamheid van Kernenergie
De optelsom van onderstaande voor- en nadelen van kernenergie beslist over hoe duurzaam kernenergie is. De conclusie die men trekt, is afhankelijk van hoe belangrijk je een bepaald onderwerp in deze lijst vindt. Daarom is er geen objectief antwoord te geven op de vraag of kernenergie duurzaam is, maar moet iedereen voor zichzelf de afweging maken aan de hand van de volgende aspecten:
1. Radioactief afval
Tijdens de productie van kernenergie ontstaat radioactief kernafval. Dit afval blijft jarenlang radioactief waardoor het schadelijk blijft voor mens en milieu indien niet juist opgeslagen. Op dit moment is er geen duurzame manier om kernafval sneller af te breken, dus moet het radioactief afval onder de grond in bunkers opgeslagen worden. De totale hoeveelheid kernafval per kerncentrale per jaar is qua volume ongeveer 1 zeecontainer, wat praktisch gezien relatief weinig is.
2. Totale CO2 uitstoot kernenergie versus fossiele brandstoffen is zeer laag
De totale CO2 uitstoot van kernenergie ten opzichte van zijn fossiele alternatieven is één van de grootste pluspunten. Voor en tegenstanders zijn het hierover eens; deze vorm van stroomproductie heeft een zeer lage CO2 uitstoot. het is een van de meest effectieve manieren om CO2 uitstoot te verminderen. In paragraaf 4 gaan we dieper in op de cijfers en laten we een vergelijking zien met zonne- en wind energie.
3. Veiligheid van kerncentrales
Veiligheid een belangrijk aspect om rekening mee te houden: iedereen weet wat er in Tsjernobyl en Fukushima is gebeurt. Tijdens de bouw en operatie van kerncentrales moet daarom veiligheid bovenaan staan. Voor omwonenden is dit waarschijnlijk een van de belangrijkste aspecten. Echter, uit het onderzoek van het CBS is gebleken dat in de provincie Zeeland het grootste draagvlak is voor kernenergie, en dat terwijl in Zeeland (Borselle) juist de meeste kerncentrales staan!
4. Grondstof voor Kernenergie zal ooit opraken
Uranium is de grondstof die nodig is om elektriciteit op te wekken in een kernreactor. Het nadeel van Uranium is dat het ooit op zal raken. Berekeningen laten zien dat bij gelijkblijvend verbruik van uranium, het nog ongeveer 80 tot 135 jaar duurt voordat alle uranium op is. Dit argument wordt vaak gebruikt door sceptici wanneer het gaat over de duurzaamheid van Kernenergie. Een potentiële oplossing hiervoor is om uranium te vervangen door thorium. We gaan hier in paragraaf X dieper op in.
5. Minder afhankelijkheid van het buitenland
Door een kerncentrale in Nederland zijn we minder afhankelijk van het buitenland. De overheid ziet dit als een voordeel en het heeft hierdoor ook toegevoegde waarde in de categorie duurzaamheid.
6. Kosten van nieuwe kerncentrales
Het bouwen van nieuwe kerncentrales is erg duur en geen gemakkelijke onderneming. Dit is een nadeel waar rekening mee gehouden moet worden, maar heeft relatief weinig impact op de afweging of kernenergie wel of niet duurzaam is. Voor sommige mensen kan dit echter wel meespelen in de afweging, omdat het bijvoorbeeld ook veel materiaalgebruik met zich meebrengt.
7. Hoge en constante energieproductie
De hoeveelheid energie die geproduceerd wordt in een kerncentrale is hoog. Een moderne centrale kan tot wel 3 miljoen huishoudens een jaar lang van elektriciteit voorzien. Een voordeel van kernenergie is dat het 24 uur per dag stroom kan produceren. Dit zorgt voor een voorspelbare aanvoer op het stroomnet, wat een voordeel is ten opzichte van sommige duurzame energiebronnen zoals zonne en windenergie.
Is Kernenergie Duurzamer dan Zonne- en Windenergie?
Zon en wind zijn de twee meest duurzame, oneindige energiebronnen die we hebben. Maar hoe duurzaam is kernenergie ten opzichte van wind en zon als energiebron? De beste manier om dit te beantwoorden is om een vergelijking te maken op basis van de totale levenscyclus (LCA) van de drie oplossingen. Hieronder valt o.a. de productie van zonnepanelen, windmolens, bouw van een kerncentrale, winning van uranium, transportkosten, end-of-life etc.
Het internationaal panel van klimaatwetenschappers (IPCC) deed hier onderzoek naar. Zij kwamen tot de conclusie dat over de gehele levenscyclus, de totale CO2 uitstoot van kern centrales ongeveer vergelijkbaar is met dat van windmolens, en zelfs iets beter dan van zonnepanelen. Vergeleken met aardgas, is de totale uitstoot van broeikasgassen van kernenergie zo’n 40 keer lager. Wanneer dus enkel gekeken wordt naar CO2-uitstoot, zijn de verschillen met duurzame alternatieven klein. Kernenergie scoort echter wel slechter op ethisch vlak, zoals uitgelegd in paragraaf 3.
Is Thorium een Duurzaam alternatief voor Uranium?
Thorium heeft potentie om op termijn uranium te vervangen als grondstof voor kernsplijting. Voorstanders van kernenergie zijn ook positief over lopende onderzoeken naar thorium. Het proces zal bij gebruik van thorium wel afwijken ten opzichte van uranium. Volgens Milieucentraal heeft thorium potentie om het proces veiliger te maken, en om minder lang radioactief afval te produceren. Er zal echter nog tientallen jaren onderzoek nodig zijn om een thoriumreactor stroom aan het net te laten leveren.
Samenvatting
Kernenergie wordt vaak beschouwd als een duurzame energiebron vanwege het ontbreken van CO2-uitstoot tijdens de opwekking. Echter, de duurzaamheid van kernenergie is een complex en controversieel onderwerp met zowel voor- als nadelen. Kernenergie heeft voordelen zoals een lage CO2-uitstoot en een constante energieproductie, maar nadelen zoals de productie van radioactief afval en hoge kosten voor de bouw van nieuwe centrales.
Disclaimer: Deze blogpost bevat algemene informatie en affiliate links. Deze informatie is niet bedoeld als professioneel advies. Raadpleeg altijd een deskundige voor specifiek advies over onderwerpen als duurzaamheid, energiebronnen, milieu & klimaat.
