In dit artikel duiken we diep in de gasvoorraad van Nederland in 2023. We bespreken wat de huidige status van de gasvoorraad is, waarom een goede gasvoorraad van belang is, en hoe Nederland zijn gasvoorraden heeft aangevuld na het stoppen met de winning van Gronings gas. Daarnaast bekijken we de rol van LNG (Liquefied Natural Gas) als alternatieve bron en onderzoeken we de verwachtingen voor de gasprijs in Nederland voor 2023. Ten slotte trekken we een conclusie over de huidige staat van de Nederlandse gasvoorraad en de mogelijke risico’s en uitdagingen.
Wat is de gasvoorraad in Nederland?
De gasvoorraad van Nederland is van cruciaal belang voor het voorzien in de energiebehoefte van het land. De totale capaciteit van de Nederlandse gasopslag is op dit moment 15 miljard m3. Ter vergelijking: in 2022 was het totale gasverbruik in Nederland 31 miljard m3 (bron). De totale opslag is dus niet genoeg om aan de volledige vraag te voldoen.
Nederland heeft in de loop der jaren gebruik gemaakt van aardgas, voornamelijk uit Groningen, om te voorzien in de behoeften van huishoudens en industrie. Dit aardgas is een waardevolle energiebron geweest, maar de winning ervan heeft geleid tot aardbevingen in Groningen, wat heeft geresulteerd in een besluit om de gaswinning in dit gebied stop te zetten.
Waarom een goede gasvoorraad belangrijk is
Een goede gasvoorraad is van groot belang voor Nederland om verschillende redenen. Allereerst is aardgas een veelgebruikte energiebron in Nederland, vooral voor verwarming van huizen en industriële processen. Een stabiele en voldoende gasvoorraad zorgt ervoor dat het land niet afhankelijk is van externe leveranciers in tijden van crisis. Daarnaast draagt aardgas bij aan de energiezekerheid en helpt het de CO2-uitstoot te verminderen, aangezien aardgas schoner is dan sommige andere fossiele brandstoffen.
Huidige gasvoorraad in Nederland
De huidige gasvoorraad van Nederland, ook wel de vulgraad genoemd, is desondanks de geopolitieke spanningen voor 98% gevuld voor de winter van 2023. Dit zit boven het doel van 80% en dat terwijl het gasverbruik juist aan het dalen is. De rijksoverheid houdt deze gegevens wekelijks bij, je kunt de actuele gegevens hier bekijken.
De gasopslag is tevens verdeeld over verschillende locaties. Waaronder Norg (43%), Bergermeer (34%), Grijpskerk (16%) en kleinere locaties zoals Alkmaar en Nüttermoor. Dit betekend dat we voorlopig genoeg voorraad hebben, maar we nog wel extra gas moeten kopen om aan de totale vraag van (naar verwachting) 20-30 miljard m3 te kunnen voldoen. Dit daadwerkelijke hoeveelheid is afhankelijk van hoe streng de winter zal zijn.
Voor het eerst zonder Gronings gas de winter in
In 2023 staat Nederland voor een historische uitdaging, aangezien het voor het eerst de winter in gaat zonder Gronings gas. Per 1 Oktober 2023 is de gaswinning in Groningen volledig gestopt. Dit besluit was het gevolg van de schade aan huizen en gebouwen door de aardbevingen die werden veroorzaakt door de gaswinning. Dit roept vragen op over de beschikbaarheid van voldoende gas voor huishoudens en industrie tijdens de koude wintermaanden.
Wat is LNG gas en hoe kunnen we dit gebruiken?
Een belangrijk alternatief voor traditioneel aardgas is Liquefied Natural Gas (LNG). LNG is aardgas dat is afgekoeld tot extreem lage temperaturen, waardoor het vloeibaar wordt en eenvoudig kan worden opgeslagen en vervoerd. Nederland heeft geïnvesteerd in LNG-infrastructuur en importeert LNG om te voorzien in de energiebehoefte.
LNG biedt flexibiliteit en kan worden gebruikt in verschillende toepassingen, waaronder elektriciteitsopwekking en transport. Daarnaast is het zo dat één LNG schip maar liefst 264.000 m3 gas kan vervoeren. Dit is voldoende om 70.000 huishoudens een jaar lang te voorzien van gas.
Gaan we het redden zonder Rusland?
Na het stoppen van Russisch en Gronings gas is Nederland actief op zoek naar nieuwe bronnen om in de energiebehoefte te voorzien. Een van de belangrijkste bronnen is geïmporteerd aardgas.
Nederland haalt aardgas uit verschillende landen, waaronder Noorwegen, het Verenigd Koninkrijk, Qatar en zelfs de Verenigde Staten. Deze diversificatie van leveranciers vermindert de afhankelijkheid van één enkele bron en zorgt voor meer energiezekerheid.
Na de gascrisis in 2021 is de totale export van aardgas uit deze landen, voornamelijk in de vorm van LNG, aanzienlijk verhoogd. De invoer van LNG is in de eerste jaarhelft van 2023 zelfs met 50% verhoogd ten opzichte van dezelfde periode in 2022. Shell Nederland heeft op 18 Oktober 2023 een contract van 27 jaar afgesloten met QatarEnergy. Met dit contract zal Qatar vanaf 2026 jaarlijks 3,5 miljoen ton LNG per jaar leveren aan de LNG terminal in Rotterdam.
Rusland exporteerde nog steeds een kleine hoeveelheid LNG naar Europa. In de eerste jaarhelft van 2023 kwam 8% van de totale hoeveelheid LNG uit Rusland. De grootste exporteur van LNG naar Europa was de VS met 63%.
Verwachting gasprijs in Nederland 2023
Met de veranderingen in de gasvoorraad en de overschakeling naar alternatieve bronnen, is de verwachting voor de gasprijs in Nederland voor 2023 van groot belang. In onderstaande grafiek is te zien wat de gasprijs is sinds 2018.
Het is duidelijk te zien hoe de gascrisis tijdens de oorlog in Oekraïne de prijs heeft beïnvloed, maar ook dat de prijs sindsdien enorm omlaag is gekomen. Medio Oktober 2023 is de gasprijs per MWh rond de €50,- terwijl het op de piek in Augustus 2022 bijna 7 keer zo duur was. Het is waarschijnlijk dat de gasprijs kan fluctueren als gevolg van verschillende factoren, waaronder geopolitieke ontwikkelingen en de beschikbaarheid van alternatieve energiebronnen.
Conclusie
De gasvoorraad van Nederland in 2023 staat voor uitdagingen en veranderingen, vooral omdat het land voor het eerst zonder Gronings en Russisch gas de winter ingaat. De gasvoorraad is voor 98% gevuld, maar zal nog aangevuld moeten worden tijdens de koude wintermaanden. Het is daarom van belang om alert te blijven op mogelijke leveringsrisico’s van het gas. Nederland heeft geïnvesteerd in diversificatie van leveranciers en het gebruik van LNG als alternatieve energiebron om dit risico zo laag mogelijk te houden. De verwachtingen voor de gasprijs in Nederland voor 2023 zijn lastig in te schatten, maar liggen waarschijnlijk wel lager dan in 2022, mede door de vele maatregelen die genomen zijn om de levering te garanderen.
Disclaimer: Deze blogpost bevat algemene informatie en is niet bedoeld als professioneel advies. Raadpleeg altijd een deskundige voor specifiek advies over energiebronnen en duurzame oplossingen.
